Dziś wiele osób może być co nieco zdezorientowanych, nie do końca potrafiąc określić różnice między pojęciami CSR i ESG. Często używa się ich zamiennie. Czy słusznie?

Wprawdzie oba pojęcia są ze sobą powiązane – pokazują jak świadoma społecznie i środowiskowo jest dana firma – to jednak każde z nich ma swoją własną charakterystykę. Oba terminy odnoszą się do społecznej odpowiedzialności biznesu, przy czym CSR (ang. Corporate Social Responsibility) obejmuje jakościowe działania firm w zakresie jej zobowiązań społecznych, zaś ESG (ang. Environmental, Social and Governance) pomaga mierzyć i kwantyfikować takie działania. Czyli – jak to zwykle bywa – diabeł tkwi w szczegółach.

Wspólne korzenie CSR i ESG

Geneza obu pojęć jest podobna – wynika z dążenia przedsiębiorstw do wprowadzania praktyk i strategii, których celem byłoby pozytywne oddziaływanie na otoczenie. Od lat firmy poszukiwały sposobów na wprowadzenie do swojej działalności elementów, które przynosiłyby pozytywny wpływ na społeczeństwo i środowisko, niwelując ewentualne negatywne skutki swojej działalności. I nie chodzi tu tylko o pewien charytatywny charakter działań, ESG i CSR to kompleksowa inwestycja, która obejmuje wiele obszarów.

Bez CSR nie byłoby ESG. Celem pierwszego jest pokazanie, że biznes może być odpowiedzialny wobec otoczenia, w którym działa. To forma samoregulacji, dzięki której firmy demonstrują, że potrafią mieć pozytywny wpływ na środowisko, konsumentów, pracowników, społeczności lokalne czy sferę publiczną.

Z kolei ESG dąży do tego, by te wysiłki korporacji były mierzalne. Przenosi CSR ze sfery czystej filantropii do konkretnego zestawu wskaźników, dzięki którym inwestorzy i konsumenci mogą ocenić i porównać działania różnych firm. Zadaniem ESG jest zatem zapewnienie wymiernych parametrów umożliwiających mierzenie społecznej odpowiedzialności biznesu.

CSR — od koncepcji do praktyki

Jeszcze dekadę temu CSR był modnym hasłem, po które chętnie sięgał biznes. Dziś niektórzy postrzegają go jako narzędzie marketingowe, demonstrację przyjaznych gestów firm wobec ich otoczenia. Można powiedzieć, że CSR to filozofia przedsiębiorstw, które poprzez działania dobroczynne chcą przysparzać korzyści społeczeństwu, a przy okazji umacniać swoje własne marki. Inicjatywy i programy CSR prowadzone są nie tylko przez duże korporacje, ale również małe i średnie firmy, choć przedsięwzięcia tych ostatnich nie są często tak dobrze nagłaśniane jak te największych graczy rynkowych.

W 2010 roku Międzynarodowa Organizacja Normalizacyjna (ISO) opublikowała zestaw wytycznych, które mają pomagać firmom we wdrażaniu CSR. Norma ISO 26000 przeznaczona jest do wszystkich typów organizacji, niezależnie od rodzaju ich działalności, wielkości czy lokalizacji – do dobrowolnego wykorzystania. Jej zadaniem jest pomoc organizacjom przekładaniu zasad CSR na praktyczne działania.

ESG — mierzalny wymiar społecznej odpowiedzialności biznesu

Ale jak ocenić, czy działalność prospołeczna faktycznie przynosi korzyści? Czy akcja firmy X jest bardziej pożyteczna od działań firmy Y? Z czasem inwestorzy zaczęli poszukiwać możliwości porównania praktyk CSR różnych firm. Tak zrodziło się ESG.

Esg koncentruje się na trzech miarach pozwalających ocenić wpływ przedsiębiorstwa na środowisko (E – environmental), społeczeństwo (S – social) oraz zasady stosowania ładu korporacyjnego (G – governance). Idea ESG staje się coraz ważniejsza dla świadomych inwestorów, którzy przy okazji lokowania swoich pieniędzy, chcą jednocześnie mieć pozytywny wpływ na świat. Przy podejmowaniu decyzji inwestycyjnych coraz częściej patrzą nie tylko na to, jak dana spółka radzi sobie finansowo, ale również jak jest zarządzana, jak służy społeczeństwu, jaki ma wpływ na środowisko oraz jak wszystkie te czynniki wpływają na wyniki finansowe firmy.

W okresie pandemii COVID-19 nastąpił wyraźny wzrost zainteresowania opisanym sposobem podejmowania decyzji inwestycyjnych. Przyczyniło się do tego m.in. ograniczenie podróży i działalności przemysłowej, co dostarczyło twardych danych uzmysławiających wpływ tych czynników na środowisko. Wobec globalnego kryzysu zdrowotnego firmy zaczęły też kłaść większy nacisk na dobrostan pracowników.

CSR i ESG – czy biznes powinien się tym zainteresować

W miarę jak świadomość społeczna rośnie, a regulacje w tym zakresie stają się coraz bardziej rygorystyczne, można spodziewać się dalszej ewolucji zarówno CSR, jak i ESG. Firmy, które wcześnie przyjmą i zintegrują te koncepcje ze swoimi strategiami biznesowymi, mogą zyskać przewagę konkurencyjną.

W Unii Europejskiej trwają prace nad zharmonizowaniem wymogów sprawozdawczych związanych z ESG. W życie weszły nowe przepisy (rozporządzenie SFDR) dotyczące ujawniania informacji związanych ze zrównoważonym rozwojem w sektorze usług finansowych. Z kolei dyrektywa ws. sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju (dyrektywa CSRD) wprowadziła od 2023 roku rozszerzenie kręgu podmiotów zobowiązanych do raportowania niefinansowego. Wszystkie te działania i regulacje mobilizują firmy do zmian i działań w obszarze środowiskowo-społecznym, jednocześnie zwiększając przejrzystość i porównywalność raportowanych danych.

Prawo prawem, jednak wdrożenie CSR i ESG należy traktować jak długoterminową inwestycję niezależnie od obowiązku prawnego. Bo aspekt społeczny jest dużo ważniejszy! Działania społeczne – czy to akcje charytatywne, czy działalność na rzecz swoich pracowników, troska o środowisko i na rzecz zrównoważonego rozwoju oraz transparentne zarządzanie to składowe nowoczesnego prowadzenia biznesu. Dziś manager (a właściwie nowoczesny manager) zajmuje się nie tylko KPI i słupkami sprzedaży, ale i tymi aspektami zarządzania, które dotykają CSR i ESG. Po co? Bo dzisiejsi interesariusze – klienci, partnerzy biznesowi – patrzą szerzej niż tylko na towar/usługę czy na raport finansowy. To szeroko rozumiana działalność społeczna może być elementem, który przeważy szalę na korzyść Twojej firmy.

Czy masz już pomysł na działanie w tym zakresie? Czy Twoja organizacja jest przygotowana na wdrożenie ESG? Czy w działalności firmy przewidziałeś miejsce na aktywność prospołeczną? Zacznij wdrożenie zasad ESG od kontaktu z Hutchinson Institute – firmą szkoleniową, która zmienia wyzwania w możliwości.