Kwestia zatrudnienia osób w wieku 50+ stanowi w naszym kraju wciąż istotny problem, pomimo zmian, jakie zaszły na przestrzeni lat. Stereotypy dotyczące wieku, przeszkody technologiczne oraz oczekiwania finansowe są jedynie częścią barier, które utrudniają pokoleniu określanemu mianem „silversów” znalezienie zatrudnienia. Niemniej, pokolenie 50-latków pragnie pozostać aktywne zawodowo jak najdłużej.
W obliczu starzejącego się społeczeństwa i wydłużającej się długości życia, rola osób powyżej 50 roku życia na rynku pracy nabiera coraz większego znaczenia. Szybko postępujące starzenie się społeczeństwa (pod koniec roku 2022 osób w wieku poprodukcyjnym było 8,6 mln, natomiast w roku 2055 przewiduje się 11 mln, przy jednoczesnym zmniejszaniu się populacji kraju) prowadzi do tego, że osoby te będą stanowić kluczowy element przyszłej struktury ekonomicznej kraju.
Nie jest to tylko problem w Polsce, co pokazują globalne tendencje demograficzne wyraźnie odbijające się na rynku pracy. Według danych OECD, w krajach rozwiniętych obserwuje się ciągły wzrost udziału osób w wieku 55+ w sile roboczej. W Polsce ta grupa staje się coraz liczniejsza, co potwierdza Polski Instytut Ekonomiczny (PIE). Zauważalny wzrost następuje zarówno wśród osób w wieku powyżej 55 lat, jak i w populacji w wieku produkcyjnym. Według prognoz PIE udział osób w wieku 45-64 lat w tej drugiej grupie osiągnie niemal 49% w 2024 roku.
Pokolenia 50+ na rynku pracy
Według raportu opublikowanego przez portal OLX „Srebrne Talenty: Wykorzystanie Potencjału Pokolenia Silver” (dostępny pod adresem: https://zawodowo.olx.pl/raporty/raport-olx-praca-srebrne-talenty-na-rynku-pracy.pdf) aż 43% emerytów wyraża gotowość do podjęcia pracy, gdyby tylko pojawiła się taka możliwość. Jednak nie tylko emeryci są tu aktywni, pokolenie „silversów” obejmuje również ludzi po pięćdziesiątce, pełnych sił i chęci do pracy. Jednocześnie zgodnie z badaniem przeprowadzonym przez Minds&Roses dla OLX Praca (luty-marzec 2023 roku), 70% osób w wieku przedemerytalnym nie w głowie ma emeryturę i wciąż myśli o pracy zarobkowej. Po prostu chcą być aktywni zawodowo przez wiele kolejnych lat, często jednak odczuwają trudności w znalezieniu pracy ze względu na swoje ograniczenia. Ta trudność wynika także z postawy niektórych firm, które niechętnie zatrudniają osoby starsze.
Jak podaje strona internetowa www.ciekaweliczby.pl, na koniec roku 2022 zatrudnienie emerytów w naszym kraju wynosiło 826 tysięcy, co stanowi aż 52% więcej niż w roku 2011. Prawdopodobnie ten wzrost zatrudnienia emerytów jest związany ze spadkiem stopy bezrobocia – z ponad 12% w 2011 roku do zaledwie 5,2% pod koniec 2022 roku. Sytuacja na rynku pracy w Polsce staje się coraz bardziej napięta, co skłania pracodawców do sięgania po osoby, które już są na emeryturze. Mimo tego, że liczba pracujących emerytów stanowi około 13% wszystkich osób w wieku emerytalnym, to nadal istnieje wiele silversów, którzy mogliby pracować, ale nie znajdują dla siebie miejsca w wielu firmach.
Wyzwania dla Boomerów w świecie pracy
Istnieje wiele mitów dotyczących zatrudniania osób starszych, ale nie zawsze mają one oparcie w rzeczywistości. W powszechnej opinii uważa się, że takie osoby łatwo wpadają w rutynę i stagnację. Jednakże nie jest to do końca prawdą, ponieważ osoby powyżej 50 roku życia charakteryzują się wysokim zaangażowaniem w pracę. Dowodem na to jest liczba starszych pracowników, którzy pozostają w jednej firmie przez wiele lat, począwszy od stanowisk początkowych, aż do osiągnięcia stanowisk kierowniczych. Osoby powyżej 50 roku życia coraz częściej inwestują w swój rozwój zawodowy poprzez uczestnictwo w szkoleniach i kursach.
Mówi się, że silversi mają trudności z obsługą nowych technologii i języków obcych. Jednakże te twierdzenia nie są zgodne z prawdą. Trzeba zauważyć, że osoby powyżej 50 roku życia dorastały w czasach, kiedy komputery i smartfony nie były powszechnie dostępne, a także często nie mieli dostępu do kursów językowych. Mimo to większość z nich wkłada dużo wysiłku w adaptację do nowych realiów i dzisiaj może wyróżnić się świetną znajomością nowych technologii oraz umiejętnościami językowymi.
Kolejnym stereotypem, z którym należy się rozprawić, jest ten, że osoby powyżej 50 roku życia szukają tylko pracy w stylu „byle przetrwać”. Jednak to właśnie ta grupa pracowników cechuje się większą lojalnością i zaangażowaniem w powierzone zadania. Przywołany wcześniej raport OLX wykazuje, że coraz więcej z nich chce kontynuować pracę również po przejściu na emeryturę. Zależy im na dodatkowych zarobkach, ale jednocześnie chcą być aktywni społecznie, nie znoszą monotonii, a także po prostu lubią to, co robią i mają wystarczającą energię i zdrowie, aby to kontynuować. Dzięki temu pracodawcy, którzy decydują się zatrudnić takie właśnie osoby, zyskują oddanych pracowników z ogromnym doświadczeniem i wiedzą, którzy pozostaną z nimi na dłużej.
Zalety zatrudniania Osób 50+
W przypadku pokolenia silversów możemy wskazać cztery główne ich zalety. Jedną z nich jest ich lojalność wobec pracodawcy, co wyraża się szczególnie mocno, gdy dana osoba została zatrudniona już w późniejszym wieku. Dzięki temu większość z nich ceni pracodawcę, który zatrudnia ich mimo wieku. Co istotne pracownicy posiadający długi staż są związani emocjonalnie z firmą, która staje się stałym elementem ich życia.
Inna zaleta to bogate doświadczenie oraz praktyczna, nie tylko teoretyczna, wiedza, którą posiadają. Osoby w wieku 50+ posiadają bogate doświadczenie na różnych stanowiskach, czy w różnych branżach. To powinien być atut doceniany przez każdego pracodawcę. Po wielu latach pracy są w stanie przewidzieć problemy i skutecznie im zapobiec. Posiadają także wiedzę praktyczną i intuicję, co stanowi ich największą siłę.
Co jeszcze? Na pewno obowiązkowość. Osoby te mają silne poczucie, że zadania muszą być wykonane, a praca sama w sobie jest wartością. Czwartą korzyść z zatrudnienia silversów stanowi ich dyspozycyjność. Nie obciąża ich już część zadań związanych z życiem rodzinnym, nie muszą rywalizować o awanse, co sprawia, że są stabilnymi i przewidywalnymi pracownikami.
Unikalne umiejętności pokolenia 50+ są coraz bardziej cenione, szczególnie w zawodach wymagających długotrwałego doświadczenia, takich jak lekarz, prawnik czy księgowy. W związku z oczywistymi przyczynami wiele ofert pracy dla silversów koncentruje się również na branżach, w których brakuje pracowników. Mowa tu między innymi o sektorze edukacji, logistyki, transporcie czy opiece pielęgniarskiej.
Wraz z nadchodzącymi, nieuchronnymi przemianami demograficznymi, pokolenie 50+ wkrótce stanie się znaczącą częścią społeczeństwa, także na rynku pracy. Z tego powodu przedsiębiorcy, którzy jeszcze tego nie uczynili, powinni uwzględnić silversów i przygotować dla nich odpowiednie stanowiska w swoich firmach.